Nascholing geestelijk begeleiders en pastoraal werkers
Deze cursus is geaccrediteerd door: Stichting Kwaliteitsregister Geestelijk Verzorgers (ID nummer: 329927) en wordt gegeven op vrijdagmiddagen 20 en 27 september, 4 oktober en 11 oktober 2019 van 13.30-17.00.
https://www.pe-online.org/public/OpleidingDetail.aspx?courseID=329927&pid=578
Informatie en aanmelding: arnoldziegelaar@online.nl
De weg van het mensenleven, een filosofisch onderzoek naar zin
‘Zingeving’ is een veel gehoord woord in verband met de taak van de geestelijk werker. Toch zijn de begrippen ‘zin’ en ‘zingeving’ enigszins vaag en ongrijpbaar, ze worden vaak niet helder gedefinieerd. In deze cursus onderzoeken we wat we kunnen verstaan onder ‘zin’ en ‘zingeving’ vanuit filosofische en theologische perspectieven. We vragen op welke manieren we zin geven en zin ervaren en hoe de geestelijk werker ervaringen van zin kan bevorderen. Tegenwoordig moeten mensen hun leven steeds meer op eigen kracht zin geven, omdat er voor velen geen in een gemeenschap gedeeld zingevingskader is. Een individueel mens is daartoe niet altijd in staat. Veel mensen, die ouder worden, naasten verliezen en in zorginstellingen terecht komen, ervaren zinverlies en zinloosheid. In deze cursus proberen we de ervaring van zin en van zinloosheid beter te begrijpen, zodat we beter voorbereid zijn om met zingevingsproblemen om te gaan. Ervaring van zin kan bijvoorbeeld ontstaan door het hebben van een levensdoel, van goede relaties, het doen van dingen die vreugde geven. Verder zijn van belang: vorming of actualisering van een levensbeschouwing, koesteren van religieuze ervaringen en andere belangrijke levenservaringen, koestering en reflectie op en herinnering van de levensloop om een levensverhaal te vormen. We kunnen denken aan het delen en bespreken van levensverhalen en -ervaringen, van kunstwerken, van filosofische inzichten. Ook de exploratie van de eigen levensbeschouwelijke positie van de geestelijk werker (levensbeschouwelijke hermeneuse) is van belang om het zingevend vermogen ervan in te zetten in pastorale situaties.
Deze cursus wordt gegeven vanuit een algemeen levensbeschouwelijk en filosofisch standpunt, en is dus zowel geschikt voor christelijke als voor humanistische geestelijk werkers.
Opbouw 4 bijeenkomsten (omgeving Haarlem) 13.30-17.00:
- Zin, zingeving en zingevingskaders (25-1-2019). Formulering eigen zingevingskader en hermeneuse kader van medestudent.
13.30-15.15 hoorcollege met interactie (+ 15 min. Pauze): filosofische inleiding
15.15-16.00 in groepjes uiteen voor formulering
16.00-16.45 gemeenschappelijke bespreking resultaten groepjes,
16.45-17.00 evaluatie en leermomenten eerste bijeenkomst, opdracht voor volgende bijeenkomst
- 5-dimensionaal model van zingeving (1-2-2019), zelfontplooiing, vriendschap en schoonheid nader bekeken. Formulering eigen ontwikkeling/obstructies.
13.30-15.15 hoorcollege met interactie: 5–dimensionaal model van zingeving, denken over vrijheid, vriendschap en schoonheid
15.15-16.00 in groepjes uiteen voor toepassing model
16.00-16.45 gemeenschappelijke bespreking resultaten groepjes
16.45-17.00 evaluatie en leermomenten tweede bijeenkomst, opdracht voor volgende bijeenkomst
- De ervaring van zinloosheid en eindigheid (8-2-2019). Eigen verhouding tot deze ervaringen.
13.30-15.15 hoorcollege met interactie: de ervaring van zinloosheid: nihilisme, absurdisme. Denken over eindigheid en dood in relatie tot zin.
15.15-16.00 in groepjes uiteen voor onderlinge bespreking thema’s
16.00-16.45 gemeenschappelijke bespreking resultaten groepjes
16.45-17.00 evaluatie en leermomenten derde bijeenkomst, opdracht voor volgende bijeenkomst
- Hedendaagse spirituele visies op zingeving (15-2-2019). Formulering van eigen spiritualiteit die in relatie met cliënt kan worden ingezet.
13.30-15.15 hoorcollege met interactie: wat is religie? Een filosofisch perspectief. Traditionele en nieuwe vormen. Voorbeelden: middeleeuwse mystiek, hedendaagse spiritualiteit (bv. Jager, Duintjer)
15.15-16.00 in groepjes uiteen voor onderlinge bespreking thema’s
16.00-16.30 gemeenschappelijke bespreking resultaten groepjes
16.30-17.00 evaluatie en leermomenten vierde bijeenkomst en geheel, eindopdracht
Kosten: € 300,- incl. BTW
Literatuur:
- Victor Frankl, The search for meaning
- Terry Eagleton, De zin van het leven, Atlas, Amsterdam, 2008
- Arnold Ziegelaar, Zingevingskaders, een inleiding
- Paul Tillich, De moed om te zijn. Bijleveld
- Fragmenten Soren Kierkegaard, De ziekte ten dode (over de vertwijfeling)